Perineale prostaatbiopsie

Je hebt zojuist een afspraak gemaakt om biopten te laten nemen van je prostaat. Jouw uroloog heeft je al verteld wat deze ingreep inhoudt en wat je ervan kunt verwachten. In deze folder wordt beschreven wat je bij een dergelijk onderzoek kunt verwachten.

Een prostaatbiopsie wordt verricht om weefsel van je prostaat te verkrijgen voor laboratoriumonderzoek. De prostaat is een kleine klier die zich onder aan je blaas en rondom het eerste gedeelte van je plasbuis bevindt. De prostaat heeft een functie bij de productie van het zaadvocht. Vanaf de leeftijd van dertig jaar neemt de prostaat langzaam in grootte toe. Dit kan plasklachten veroorzaken.

In sommige gevallen kan er in de prostaat een kwaadaardige ontsporing optreden. Dit wordt prostaatkanker genoemd. Met een echografie en een MRI-scan kan jouw uroloog een goede indruk krijgen over de aanwezigheid van dergelijke afwijkingen. Het onderzoeken van prostaatweefsel kan nodig zijn om kwaadaardige cellen uit te sluiten.

Doel van het onderzoek

Bij een prostaatbiopsie wordt gebruik gemaakt van echografie (onhoorbare en onschadelijke geluidsgolven). Zo wordt de prostaat op een beeldscherm zichtbaar. Met echografie wordt een driedimensionale afbeelding (reconstructie) gemaakt van de prostaat.

Voorbereidingen

Om het onderzoek voorspoedig te laten verlopen, kun je de volgende voorbereidingen treffen:

• 2 weken voor het onderzoek dient jouw urine gecontroleerd te worden op een evt. blaasontsteking. Mocht blijken dat je een blaasontsteking hebt, dan zal je van tevoren een recept voor een antibioticakuur toegestuurd krijgen en krijg je daar een telefoontje over.
• Om de kans op nabloedingen te verkleinen is het belangrijk dat een behandeling met sommige bloed verdunnende medicijnen op tijd wordt onderbroken. Jouw uroloog kan hier meer over vertellen en geeft aan of je de bloedverdunners mag blijven gebruiken of dat je moet stoppen.
• Je prostaat wordt tijdens de echografie beter afgebeeld wanneer je een kleine hoeveelheid urine in je blaas hebt. Je hoeft niet extra te drinken, maar probeer twee uur voor het onderzoek niet meer te plassen.
• Het is wenselijk om voor het onderzoek naar het toilet te gaan voor ontlasting, zodat je endeldarm leeg is. Dit is niet noodzakelijk. Je hoeft niet nuchter te zijn en ook geen antibiotica in te nemen.

Wat houdt het onderzoek in?

Voor het onderzoek meld je je bij de balie van de polikliniek urologie. Je wordt daar verwezen naar de ruimte waar de ingreep plaatsvindt. Het gehele onderzoek duurt (inclusief bespreking en aan- en uitkleden) ongeveer 30 minuten.

Je mag vervolgens plaatsnemen op de onderzoekstafel met ontbloot onderlichaam op je rug en de benen in de beensteunen. De arts verricht daarna met zijn/haar vinger inwendig onderzoek en voelt naar de prostaat. Je kunt hierbij  het gevoel ervaren dat je moet plassen.

Hierna brengt hij/zij de echografiestaaf in via de anus. Deze staaf is iets dikker dan een vinger. Het inbrengen kan ongemakkelijk aanvoelen, maar is meestal niet pijnlijk. Met de echo wordt de prostaat bekeken. Vervolgens wordt de huid tussen het scrotum, de anus (perineum) en de prostaat lokaal verdoofd. De verdovingsvloeistof wordt ingespoten via een naald in de echografiestaaf. Ook dit is meestal niet pijnlijk. Zodra de verdoving is ingewerkt worden de biopten genomen. Met een naald worden dunnen sliertjes prostaatweefsel weggenomen. Je hoort hierbij een klikkend geluid.

Wat kun je na het onderzoek verwachten?

Je mag na het onderzoek meteen naar huis. Het is mogelijk dat je via de huid een beetje bloed verliest. Je krijgt daarom een absorberend verband voor in je ondergoed. Ook kan er een beetje bloed bij je urine of zaadvocht zitten.

Het bloed bij je urine verdwijnt over het algemeen snel wanneer je gedurende één dag extra drinkt. Wanneer je na een week nog bloed in je urine hebt, moet je contact opnemen met je uroloog.

Het bloed in het zaadvocht verdwijnt meestal wat langzamer. Dit kan soms enkele weken tot maanden duren. Soms komt het voor dat er temperatuurverhoging optreedt na de ingreep.

Zelf fietsen of autorijden wordt, na het afnemen van het biopt, afgeraden. Het is raadzaam om iemand mee naar het onderzoek te nemen die jou naar huis kan brengen.

Wanneer krijg je de uitslag?

Je krijgt ongeveer 1 week na het onderzoek de vervolgafspraak. Ondertussen wordt het verwijderde weefsel in het laboratorium onderzocht. De uitslag wordt met jou besproken tijdens deze vervolgafspraak.

Wanneer moet je contact opnemen?

Je moet contact opnemen als je:

• Langdurig veel bloed (gekleurd als rode wijn of met stolsels) in de urine ziet.
• Het gevoel hebt van een volle blaas, maar niet kunt plassen.
• Binnen twee tot drie dagen na de biopsie koude rillingen voelt met koorts boven de 38.5 °C. Wacht niet. Neem direct contact op met de poli urologie of buiten kantooruren met de spoedeisende hulp.

Ben je verhinderd?

Als je door ziekte of een andere reden je afspraak niet kunt nakomen, neem dan zo snel mogelijk contact op met de polikliniek urologie. In jouw plaats kan dan een andere patiënt worden geholpen.

Deze folder geeft de normale gang van zaken weer, soms kan daar in specifieke gevallen van worden afgeweken. Dit wordt uiteraard met jou besproken.

Heb je vragen?

Als je na het lezen van deze folder nog vragen hebt, dan kun je tussen 8.30 en 16.30 uur telefonisch contact opnemen met de polikliniek urologie, waar het onderzoek heeft plaatsgevonden, telefoonnummer 040 286 4865 (*2).