DIA010-Diabetespatiënt voorbereiden op onderzoek of behandeling (nuchterheidsbeleid bij insulinegebruik)

Binnenkort heb je een afspraak voor een onderzoek in het ziekenhuis waarvoor je nuchter moet zijn. Dit betekent dat je voorafgaand aan dit onderzoek gedurende langere tijd niets mag eten. Dit kan problemen opleveren met jouw bloedsuikerwaarden. De aanwijzingen in deze informatie zijn bedoeld om deze problemen te voorkomen.

Neem vooraf altijd contact op met jouw diabetesteam als:

Je de dag voor het onderzoek al voorbereidingen moet treffen (bv een dieet volgen of laxeren).
Je een onderzoek moet ondergaan waarbij contrastvloeistof ingespoten wordt en je metformine gebruikt.
Je een insulinepomp gebruikt.

Insuline

In de tabellen staat beschreven wat je moet doen bij afwijkende bloedsuikerwaarden en hoe je de insulinedoseringen moet aanpassen. Indien je zowel insuline als tabletten gebruikt moet je tevens de informatie diabetes met tabletgebruik lezen.

De avond voor het onderzoek

Op de avond vóór het onderzoek moet je de aanwijzingen in de tabellen volgen:

In Tabel 1 volg je de aanwijzingen om op de avond voor het onderzoek jouw bloedsuiker te optimaliseren.
In Tabel 2 volg je de aanwijzingen hoe je op de avond voor de dag van het onderzoek de insulinedosering moet aanpassen.

Tabel 1.Bloedglucosecontrole op de avond vóór het onderzoek.

Moment van controle	Bloedsuikerwaarde	Actie
Controle voor de nacht	Lager dan 4.0mmol/l	0.4 dl ranja (=2 cm of 2,5 eetlepel) met water. Na één uur opnieuw controle.
	Lager dan 6.0 mmol/l	30 gr koolhydraten eten. Dit zijn 2 porties fruit of 2 beschuiten met zoet beleg of 2 glazen frisdrank.(geen light)
	Tussen 6.0 en 8.0 mmol/l	Accepteren
	Hoger dan 8.0 mmol/l	Goed
	Hoger dan 15.0 mmol/l	Zelf bijregelen, zoals je gewend bent of, indien geen klachten, deze waarde accepteren.

Daar waar je het advies krijgt om de hoeveelheid insuline te verminderen, bijvoorbeeld tot de helft van jouw normale dosering, rond je het aantal eenheden altijd naar beneden af. Bijvoorbeeld je spuit normaal 19 eenheden en volgens de tabel moet je verminderen tot 50% van deze gebruikelijke dosering. In dit geval deel je 19 door 2 en rond je de uitkomst van 9,5 naar beneden af tot 9 eenheden.

Tabel 2. Insulinedosering op de avond voor het onderzoek

Insulinesoort	Tijdstip waarop je normaal insuline spuit.	Dosering 1)
Kortwerkende insuline	Voor avondmaaltijd	Gebruikelijke dosering.
Langwerkende insuline	Voor avondmaaltijd	75% van de gebruike[1]lijke dosering.
Langwerkende insuline	Voor slapen	50% van de gebruike[1]lijke dosering.
Mix Insuline	Voor avondmaaltijd	75% van de gebruike[1]lijke doseri
GLP-1 Analoog		Gebruikelijke dosering
GLP-1 Analoog in combinatie met langwerkende insuline	Voor avondmaaltijd	75% van de gebruike[1]lijke dosering
GLP-1 Analoog in combinatie met langwerkende insuline	Voor slapen	% van de gebruike[1]lijke dosering.

De dag van het onderzoek

Op de dag van het onderzoek moet je de aanwijzingen in de volgende drie tabellen volgen:

In tabel 3 volg je de aanwijzingen om op de dag van het onderzoek jouw bloedsuikerwaarde te optimaliseren.
In tabel 4A en B volg je de aanwijzingen voor het aanpassen van de insulinedosering vóór het onderzoek.
In tabel 5A en B volg je de aanwijzingen voor het aanpassen van de insulinedosering ná het onderzoek.

Tabel 3. Bloedglucosecontrole op de dag van het onderzoek.

Moment van Controle	Bloedsuikerwaarde	Actie
7 punts dagcurve (2) prikken	Lager dan 4.0 mmol/l (hypo)	0.4 dl ranja* (=2 cm) verdunnen met water en na een uur opnieuw controle.
	Tussen 4.0 en 10.0 mmol/l	Goed
	Tussen 10.0 en 15.0 mmol/l	Accepteren
	Hoger dan 15.0 mmol/l	Bijregelen zoals je gewend bent of indien geen klachten deze waarde accepteren.

* Limonadesiroop passeert de maag snel en is geen belemmering voor het onderzoek.

De tabellen 4A en B zijn voor het onderzoek. De tabellen 5A en B zijn na het onderzoek.

Insulinedosering vóór het onderzoek

Tabel 4A. Je hebt een onderzoek vóór 12.00 uur ‘s middags.

Insulinesoort	Tijdstip waarop je normaal insuline spuit	Dosering
Alle soorten insuline	Voor ontbijt	Je bent nuchter vanaf 24.00 uur. Je spuit geen insuline.

Tabel 4B. Je hebt een onderzoek na 12.00 uur ‘s middags.

Insulinesoort	Tijdstip waarop je normaal insuline spuit	Aanpassen van insulinedosering
Alle soorten insuline	Voor ontbijt	Je gebruikt een lichte maaltijd 3). je spuit 25% van de ge[1]bruikelijke dosering 1).
Alle soorten insuline	Voor lunch	Je spuit geen insuline.

1) Let op: De uitkomst altijd naar beneden afronden
2) Nuchter: Voor iedere maaltijd, 2 uur na iedere maaltijd en voor het slapen
3) Een lichte maaltijd kan bestaan uit 2 beschuiten met jam en een kopje thee

N.B. Spuit je een GLP-1 + analoog dan mag je ongeacht het tijdstip jouw gebruikelijke dosering injecteren.

Insuline dosering na het onderzoek

Tabel 5A. Jouw onderzoek heeft vóór 12.00 uur plaatsgevonden.

Insulinesoort	Tijdstip waarop je normaal insuline spuit	Aanpassen van insulinedosering
Kortwerkende insuline	Voor 1e maaltijd na onderzoek	Gebruikelijke dosering.
Langwerkende insuline		Na het onderzoek kun je jouw gebruikelijke ochtend[1]dosering insuline alsnog gebruiken.
Mix insuline	Voor 1e maaltijd na onderzoek	50% van de gebruikelijke dosering die je normaal voor het ontbijt spuit 1).

Tabel 5B. Jouw onderzoek heeft ná 12.00 uur plaatsgevonden

Insulinesoort	Tijdstip waarop je normaal insuline spuit	Aanpassen van insulinedosering
Alle soorten insuline	Voor avondmaaltijd	Gebruikelijke dosering.
Alle soorten insuline	Voor slapen	Gebruikelijke dosering.

1) Let op: De uitkomst altijd naar beneden afronden.
2) Nuchter: Voor iedere maaltijd, 2 uur na iedere maaltijd en voor het slapen.
3) Een lichte maaltijd kan bestaan uit 2 beschuiten met jam en een kopje thee.

Toch een hypo?

Mocht je ondanks de juiste voorzorgsmaatregelen toch hypo verschijnselen krijgen (zoals honger, beven, zweten, een trillerig gevoel, bleekheid, wazig zien, hoofdpijn en duizeligheid) of een bloedsuiker lager dan 4.0 mmol/l;

drink dan 1 glas limonade gemaakt van 0,4 dl ranja (2 cm) aangevuld met water,
ook kun je 6 stuks dextro energy gebruiken. Je doet er goed aan druivensuikertabletten mee te nemen wanneer je voor het onderzoek naar het ziekenhuis komt. Mochten de voorzorgsmaatregelen onverhoopt niet voldoende zijn, dan heb je toch iets bij de hand om een hypoglycemie te behandelen.

Heb je nog vragen?

Als je na het lezen van deze informatie nog vragen hebt, kun je contact opnemen met de diabetespoli, wij houden telefonisch spreekuur op de volgende tijden:

Maandag t/m vrijdag 8.30 - 12.00 uur telefoonnr. 040 - 286 40 20