Anogenitale wratten

Wat zijn anogenitale wratten

Wratten ontstaan door een huidinfectie met een virus. Wratten kunnen plat zijn of boven het oppervlak van de huid uitkomen. Ze komen in alle maten voor, van groot tot klein. Soms krijgen ze een bloemkoolachtige vorm. Anogenitale wratten zitten in het gebied rond de geslachtsdelen en anus. Ze kunnen op de geslachtsorganen zelf zitten, maar ook in de plasbuis of in de anus. Bij vrouwen kunnen ze ook in de vagina voorkomen. 

Waardoor ontstaan anogenitale wratten

Wratten worden veroorzaakt door een infectie met een virus. Wratten zijn dus besmettelijk. De virussen, die de wratten veroorzaken, heten humane papiloma virussen. Er zijn van dit virus talrijke verschillende typen aanwezig, maar niet alle typen veroorzaken anogenitale wratten. 

De tijd die verloopt tussen een besmetting en het ontstaan van de wratten kan drie tot zes maanden of soms zelfs langer bedragen. Niet iedereen die met het virus besmet is zal wratten krijgen. Deze personen hebben dan wel het virus bij zich, maar merken er zelf niets van. Dit virus kan wel overgedragen worden aan anderen. 

Anogenitale wratten worden vooral bij seksueel contact overgedragen. Daarom worden anogenitale wratten beschouwd als een seksueel overdraagbare aandoening. Maar het virus wordt niet alleen bij seksueel contact overgedragen. Het virus is zeer besmettelijk en kan ook op andere manieren overgedragen worden, bijvoorbeeld door het gezamenlijk gebruik van washandjes of handdoeken. Op deze wijze kunnen ook 
kinderen besmet raken en wratjes krijgen. 

Het virus kan gedurende vele jaren in de huid aanwezig zijn en na een ogenschijnlijke genezing zich na jaren opnieuw openbaren. Daarom is het moeilijk te bepalen, wie door wie besmet is en wanneer iemand besmet is geraakt.

Wat zijn de verschijnselen

De wratten zijn soms nauwelijks zichtbaar. Vooral de wratten in de vagina, plasbuis of anus worden vrijwel nooit opgemerkt. Wanneer de wratten zich meer ontwikkelen ontstaan kleine bloemkoolachtige gesteelde wratjes. Wanneer de wratten langer aanwezig zijn, worden ze harder en soms verhoornen ze. 

Hoe wordt de diagnose gesteld

De afwijkingen zijn meestal zo kenmerkend, dat de arts de diagnose direct zonder verder onderzoek kan stellen. Soms zal het nodig zijn om een klein stukje huid weg te nemen voor nader onderzoek.

Verder onderzoek bij jou en jouw partner

Omdat de anogenitale wratten besmettelijk zijn, kun je jouw partner besmetten. Ook wanneer bij het vrijen een condoom wordt gebruikt, kun je alsnog besmet raken of iemand besmetten met anogenitale wratten. Je vaste (seksuele) partner hoeft tijdens het vrijen met je echter geen extra maatregelen te nemen omdat hij/zij hoogstwaarschijnlijk reeds via jou in aanraking is gekomen met het virus. Niet iedereen die in aanraking komt met het virus krijgt ook daadwerkelijk de wratten.

Welke behandelingen zijn er

De behandeling is gericht op vernietiging van het weefsel, zodanig dat alle virusdeeltjes in de huid kapot gemaakt worden. Hiervoor bestaan verschillende mogelijkheden.

Vloeibare stikstof

Dit is vaak de behandeling van eerste keus bij wratten die zich niet in de vagina, plasbuis of in de anus bevinden. Door bevriezing van de huid wordt het weefsel beschadigd. Hierdoor kunnen blaartjes of wondjes ontstaan. Deze kunnen pijnlijk zijn en hinder veroorzaken. 

Elektrocoagulatie

Deze behandeling is effectief, maar verhoudingsgewijs agressief. De behandeling moet meestal met een verdoving van de huid uitgevoerd worden. Dit is een van de snelste manieren om van de anogenitale wratten af te komen.

Aanstipvloeistoffen

• Podofylline 

  Podofylline is een natuurlijke stof dat uit een bepaalde harssoort gewonnen wordt. Het remt de groei van de wrat. Podofylline kan de huid zeer sterk irriteren. Het wordt daarom alleen op de polikliniek dermatologie aangebracht. U moet het, om sterke huidirritatie te voorkomen, volgens instructie van de arts binnen een aantal uren afwassen. Deze behandeling kan niet bij zwangeren toegepast worden. 

• Podofyllotoxine 

  Podofyllotoxine is een mildere van podofylline afgeleide stof. Het is verkrijgbaar in een aanstipvloeistof (Condyline) en een crème (Wartec). Deze aanstipvloeistoffen en crèmes zijn geschikt om zelf thuis te gebruiken. Zij kunnen niet tijdens de zwangerschap gebruikt worden. 

• Trichloorazijnzuren 

  Trichloorazijnzuur is een sterk etsende vloeistof die de cellen van de wratten vernietigt. Vanwege de sterk etsende werking en het grote risico op huidbeschadiging wordt een dergelijke behandeling alleen door de dermatoloog uitgevoerd

Operatie

Grote wratten kunnen onder verdoving weggesneden worden. De wonden die hiermee ontstaan moeten grotendeels vanzelf genezen. Samen met de elektrocoagulatie is dit een van de snelste manieren om van de anogenitale wratten af te komen. 

Laserbehandeling (niet beschikbaar in ons ziekenhuis)

Met behulp van lasertherapie kunnen wratjes weggebrand worden. Deze techniek wordt vooral gebruikt bij wratten die zich op moeilijk bereikbare plaatsen, zoals in de plasbuis of in de anus bevinden. 

Imiquimod

Imiquimod is een middel tegen anogenitale wratten. Het is in Nederland verkrijgbaar in een crème (Aldara). Deze stof remt de groei van cellen en stimuleert het afweersysteem in de huid. Het duurt vaak tenminste acht tot tien weken voordat enig effect bereikt kan worden. Wanneer de afweer van de huid daadwerkelijk gestimuleerd wordt, kunnen hierdoor de wratten afgestoten worden. 

Veregen crème (10%)

Dit is een crème op basis van groene thee extract (Camelia sinensis). Deze crème kun je zelf thuis aanbrengen.

Combinatie behandelingen

In sommige gevallen kan het nodig zijn om combinatie van bovenstaande behandelingen uit te voeren. Uw arts zal u hierover informeren. 

Anogenitale wratten en kanker

Als je anogenitale wratten hebt dan is er geen reden tot ongerustheid. Ook niet als je wratten op de baarmoederhals hebt. Vrouwen met deze wratten behoeven dus niet vaker een uitstrijkje te laten maken dan mensen die geen anogenitale wratten hebben. De anogenitale wratten worden door het humaan papiloma virus veroorzaakt. Enkele typen van dit virus kunnen na vele jaren wel het risico op het ontstaan van baarmoederhalskanker bij vrouwen verhogen. Dit is de reden waarom meisjes tegenwoordig worden gevaccineerd tegen deze typen. Wanneer je in het verleden anogenitale wratten hebt gehad, is het daarom belangrijk dat je meewerkt aan het bevolkingsonderzoek op baarmoederhalskanker. Vanaf de leeftijd van dertig jaar wordt iedere vrouw in Nederland regelmatig opgeroepen voor het laten maken van een uitstrijkje. Bij het uitstrijkje wordt de huid van de baarmoedermond gecontroleerd. Wanneer je aan het bevolkingsonderzoek deelneemt, is er geen reden voor ongerustheid en is extra controle niet noodzakelijk. 

Anogenitale wratten en onvruchtbaarheid

Het virus van de wratten bevindt zich uitsluitend op de huid en slijmvliezen. Het verspreidt zich niet verder in het lichaam. Het virus komt niet in eileiders of eierstokken en beïnvloedt de vruchtbaarheid niet.

Anogenitale wratten en zwangerschap

Anogenitale wratten kunnen tijdens een zwangerschap groeien. Tijdens een zwangerschap worden een aantal behandelingsmethoden uit veiligheidsoverwegingen niet toegepast. Daarmee moet dan gewacht worden tot na de geboorte van de baby. De kans dat de baby bij de geboorte met de wratjes besmet raakt is klein.

Verdere besmetting voorkomen

De anogenitale wratten worden vooral bij seksueel contact overgedragen. Bij veel wisselende contacten is er daarom een groter risico voor het oplopen van deze wratten. Door gebruik van condooms wordt de kans op het verkrijgen van deze wratten kleiner. Het condoom beschermt alleen de bedekte huid. De huid die niet door het condoom bedekt wordt, kan tijdens het vrijen besmet worden. 

Informeer je partner

Je hebt de anogenitale wratten van iemand opgelopen. De wratten van jou zijn besmettelijk en je kunt er anderen mee besmetten. Het duurt lang alvorens na een besmetting de wratjes zichtbaar worden. Soms zelfs langer dan zes maanden. Informeer daarom alle personen waarmee je in het laatste half jaar intiem of seksueel contact heeft gehad. Het is belangrijk dat zij zich laten onderzoeken op de aanwezigheid van de wratjes, zodat deze behandeld kunnen worden. Wanneer je het niet gewenst acht om de betreffende persoon zelf te informeren, kun je de sociaal verpleegkundige van de GGD raadplegen. Zij kan je hulp bieden

Heb je nog vragen? 

Deze informatie is niet bedoeld als vervanging van de mondelinge informatie, maar als aanvulling daarop. Hierdoor is het mogelijk om alles nog eens rustig na te lezen. Heb je vragen over de behandeling, neem dan telefonisch contact op met de polikliniek dermatologie, telefoon: 040 286 4862. Met algemene vragen kun je terecht bij jouw behandelend specialist.