MRSA (ongevoelige bacterie)

Via deze folder willen wij je antwoord te geven op enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. MRSA is een afkorting voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus.

Wat is MRSA?

Staphylococcus aureus is een bacterie die bij veel mensen voorkomt in de neus en op de huid. Soms kan deze bacterie een infectie veroorzaken.
Een infectie kan onschuldig zijn, zoals bijvoorbeeld puistjes, kleine wondjes of huidbeschadigingen. De infectie kan soms ernstig zijn, zoals bij bloedvergiftiging, botinfectie of longontsteking.

In het geval van MRSA is Staphylococcus aureus ongevoelig (resistent) geworden voor de antibiotica die het meest gebruikt worden. Daardoor kunnen die bacteriën door deze antibiotica niet langer gedood worden. Deze resistente bacteriën worden Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus genoemd, ofwel MRSA.

Wie hebben een hoger risico op MRSA?

Er zijn verschillende omstandigheden te benoemen die de kans op het verkrijgen van MRSA vergroten:

• Opname in een buitenlands ziekenhuis.
• De kans op besmetting in een Nederlands ziekenhuis is heel erg klein. In veel andere landen is die kans aanzienlijk groter. Daarom worden patiënten die recent opgenomen zijn geweest in een buitenlands ziekenhuis gecontroleerd op MRSA.
• Woonachtig zijn in een opvang voor asielzoekers (of de afgelopen 2 maanden zijn geweest).
• Bij asielzoekers is aangetoond dat zij de MRSA bacterie vaker bij zich dragen en dat er mogelijk verspreiding kan plaatsvinden binnen een asielzoekerscentrum.
• Werken of wonen op een bedrijf met varkens, vleeskalveren of vleeskuikens. Van deze dieren is bekend dat zij vaak MRSA bij zich dragen, omdat er in de veehouderij veel antibiotica gebruikt worden. Hierdoor hebben personen die hier werken en/of wonen een groter risico om MRSA bij zich te dragen. Het type MRSA dat voorkomt bij varkens, vleeskalveren en/of vleeskuikens onderscheidt zich wel van de overige MRSA-typen. Dit type MRSA verspreidt zich minder makkelijk van mens op mens en veroorzaakt daarnaast minder ernstige infecties.
• Contact met een persoon die MRSA bij zich draagt. 
• Als je een huisgenoot hebt die MRSA bij zich draagt, kun je de MRSA bacterie krijgen. Dit geldt ook als je zorg verleent aan een persoon met MRSA.

Dragerschap en/of infectie met MRSA

Een persoon kan de MRSA bacterie bij zich dragen zonder er ziek van te zijn. Dit wordt dragerschap genoemd. De bacterie kan ook een infectie veroorzaken, waarvoor dan eventueel een behandeling met antibiotica noodzakelijk is.

Ziekenhuisbacterie

Vooral patiënten met een lage weerstand lopen het risico ziek te worden van de MRSA bacterie. Tevens is de kans op besmetting binnen het ziekenhuis groter dan thuis, omdat er zich veel mensen met verminderde weerstand bij elkaar bevinden.
De grotere kans op verspreiding en infectie met MRSA is de reden dat ziekenhuizen MRSA opsporen en maatregelen nemen om verspreiding binnen het ziekenhuis te voorkomen.

Onderzoek naar MRSA

Om te onderzoeken of je de MRSA bacterie bij je draagt, worden er met een wattenstokje kweken afgenomen van je keel, neus en anus. Als je wonden of andere huidbeschadigingen hebt (zoals psoriasis of eczeem) dan worden daar ook kweken van genomen.

Het afnemen van deze kweken is pijnloos. Het duurt ongeveer 5 dagen voordat de uitslag hiervan bekend is.

Is MRSA te behandelen?

In geval van een infectie met MRSA: 

• Ook al is MRSA resistent tegen veel antibiotica en soms moeilijk te behandelen, er zijn toch nog enkele antibiotica die met succes MRSA infecties kunnen genezen.
• In het geval dat je de bacterie bij je draagt (zonder er ziek van te zijn). 
• Behandeling is niet altijd nodig of mogelijk. Afhankelijk van je persoonlijke situatie beslist jouw behandelend arts of een behandeling nodig is.

Kan MRSA zich verspreiden?

MRSA kan zich verspreiden naar andere personen. MRSA verspreidt zich bijna altijd via lichamelijk contact. Het is ook mogelijk dat MRSA via de lucht, stof, kleding en voorwerpen wordt verspreid.

Welke maatregelen worden getroffen om verspreiding tijdens uw opname te voorkomen?

Als bij jou de MRSA bacterie is aangetoond worden er speciale voorzorgsmaatregelen genomen. Deze voorzorgsmaatregelen worden ook genomen als er een verhoogde kans is, dat de bacterie bij jou gevonden wordt.
De voorzorgsmaatregelen zijn:

• Je krijgt een eenpersoonskamer, de deur van de kamer moet gesloten blijven.
• Ziekenhuispersoneel zal zich eerst omkleden voordat ze naar jou toe gaan. Ze dragen een schort, muts, mond-/neusmasker en handschoenen.
• Het bezoek krijgt instructies van het verplegend personeel. Bezoek moet altijd de handen desinfecteren voor het verlaten van de patiëntenkamer en daarna moeten zij het ziekenhuis rechtstreeks verlaten.
• Bezoekers die werkzaam zijn in de gezondheidszorg moeten dezelfde voorzorgsmaatregelen treffen als het ziekenhuispersoneel. 
• Mogelijk wordt onderzoek gedaan of je de MRSA bacterie bij je draagt tijdens deze opname. Als blijkt dat je geen MRSA bacterie bij je draagt, zijn er mogelijk minder voorzorgsmaatregelen nodig tijdens deze opname.

Als bij jou het MRSA-type is aangetoond dat vooral voorkomt bij varkens, vleeskalveren en vleeskuikens worden er andere maatregelen genomen (zie onder ‘Wie hebben een risico op het hebben van MRSA’).
De voorzorgsmaatregelen zijn dan:

• Je krijgt een eenpersoonskamer, de deur mag open blijven staan. 
• Ziekenhuispersoneel zal zich eerst omkleden voordat ze naar jou toe gaan. Ze dragen een schort en handschoenen. 
• Het bezoek krijgt instructies van het verplegend personeel. Bezoek moet altijd de handen desinfecteren voor het verlaten van de patiëntenkamer.
• Mogelijk wordt onderzoek gedaan of je de MRSA bacterie bij je draagt tijdens deze opname. Als blijkt dat je geen MRSA bacterie bij je draagt, zijn er mogelijk minder voorzorgsmaatregelen nodig tijdens deze opname.

De procedures kunnen tussen ziekenhuizen onderling misschien enigszins variëren, ze zijn echter allemaal gebaseerd op landelijke richtlijnen.

Wanneer je met ontslag gaat, moeten er dan thuis ook voorzorgsmaatregelen genomen worden?

Vraag aan de verpleegkundige of de behandelend arts voordat je het ziekenhuis verlaat of er maatregelen zijn die genomen dienen te worden in de thuissituatie.

In het algemeen zijn de volgende maatregelen aan te bevelen: 

• Geef door aan een andere instelling zoals bijvoorbeeld de thuiszorg dat je (mogelijk) de MRSA bacterie bij je draagt.
• Na jouw behandeling en/of verzorging dienen de handen gewassen of gedesinfecteerd te worden.

Heb je nog vragen?

Deze folder is niet bedoeld als vervanging van de mondelinge informatie, maar als aanvulling daarop. Hierdoor is het mogelijk om alles nog eens rustig na te lezen.

MRSA en alle bijbehorende maatregelen zijn ingrijpend voor jou. Als er vragen zijn, stel ze dan gerust aan jouw behandelend arts of de verpleegkundige.
Ook kun je contact opnemen met de adviseurs infectiepreventie van het ziekenhuis, telefoonnummer 040 - 286 4010.

Op internet kun je informatie vinden over MRSA, kijk hiervoor op: www.rivm.nl/Onderwerpen/M/MRSA