V.A.C. Therapie
Je hebt last van een wond die niet goed geneest. Om de genezing van je wond te verbeteren, krijg je V.A.C. Therapie. Dat hebben je wondconsulent en de dokter besloten. In deze folder leggen we je uit hoe deze therapie werkt en wat dat voor jou betekent. We geven je ook tips over hoe je het beste met de V.A.C.-behandelunit en de wondverbanden kunt omgaan, en hoe je er zelf voor kunt zorgen dat de resultaten van de V.A.C. Therapie zo goed mogelijk zijn.
Chirurgie
Wat is V.A.C. Therapie?
V.A.C. is een afkorting van Vacuum Assisted Closure (vacuümondersteunde wondsluiting). Op je wond leggen we een speciaal verband dat we afdekken met folie. Dat verbinden we met een apparaat dat zachtjes zuigt. Dat noemen we ook wel: het apparaat zorgt voor een vacuüm. Op die manier kan de wond makkelijker genezen. Dat komt door een aantal dingen:
- De randen van de wond komen naar elkaar toe waardoor de wond kleiner wordt
- Door het vacuüm stroomt er meer bloed door het gebied rond de wond. En dus meer zuurstof en voedingsstoffen. Dat helpt om sneller te genezen. Je lichaam maakt nieuwe cellen en je wond groeit op die manier sneller dicht.
- Als er te veel vocht in je wond ontstaat, zuigt het apparaat dat weg. Dat helpt ook om sneller te genezen omdat je zo minder kans hebt op een ontsteking.
Hoe werkt V.A.C. Therapie?
Op je wond ligt een speciaal verband. Dat plakken we goed vast met afdekfolie. We sluiten een afvoerslangetje aan op de wond, zodat een pompje de lucht kan wegzuigen. Het pompje zuigt ook vocht uit de wond weg. Dat vocht komt terecht in een opvangbeker. Het apparaat waarin het pompje zit, checkt of alles goed werkt. Je krijgt een waarschuwing als er een probleem is.
Het apparaat is klein en draagbaar, zodat je het makkelijk bij je kunt dragen. Dat is belangrijk, want het moet 24 uur per dag aan staan.
Hoe lang duurt V.A.C. Therapie?
Dat is bij iedereen anders. Het hangt af van:
- Hoe groot je wond is
- Hoe snel je lichaam zich herstelt
- Welke medicijnen je gebruikt
- Welk doel de behandeling heeft
Je dokter of wondconsulent bekijkt regelmatig hoe de wond er uit ziet. Zij weten wanneer de behandeling klaar is. Om te zorgen dat je wond zo goed mogelijk geneest, is het heel belangrijk om je aan hun advies te houden.
Hoe voelt V.A.C. Therapie aan?
Veel patiënten vertellen dat de therapie zorgt voor een zacht trekkend gevoel. Na ongeveer 15 minuten merken ze er niets meer van. Als de wond geneest, voelt die soms kriebelig of gevoelig aan. Dat is een goed teken. Maar neem contact op met je dokter of wondconsulent als het onprettige gevoel niet weggaat.
Hoeveel uur per dag moet het V.A.C-systeem werken?
De V.A.C.-therapie moet 24 uur per dag ingeschakeld zijn. Anders werkt de therapie niet goed. Daardoor kan de genezing van je wond juist moeilijker worden. Als het toestel niet meer werkt of een alarm afgaat dat je niet kunt uitzetten, of er een andere reden is dat de therapie moet stoppen, moet je zo snel mogelijk contact opnemen met je thuiszorgorganisatie.
Hoe vaak krijg ik een nieuw verband?
Dit verschilt. Het hangt af van je wond. Je dokter of wondconsulent kijkt wat bij jou nodig is. De meeste mensen krijgen 2/3 keer per week nieuw verband.
Hoe voelt het vervangen van het verband?
Dat is voor iedereen anders. Sommige patiënten vinden het onprettig, andere niet. Het hangt ook af van het soort wond dat je hebt. Als het gevoel erg vervelend is, kan je wondconsulent je helpen of de dokter vragen om je medicijnen te geven.
Hoe ziet het verband eruit?
Door de therapie wordt het verband samengedrukt omdat lucht wordt weggezogen. Daardoor voelt het hard aan en ziet het er gekreukeld uit. Als het verband zacht wordt, gaat er iets niet goed. Waarschuw dan de thuiszorg.
Kan ik rondlopen tijdens de V.A.C.-therapie?
Meestal kan dit, het is een klein apparaat. Maar het hangt af van de plaats van de wond en de behandeling. Zorg wel dat de batterij van het toestel is opgeladen.
Moet de pomp altijd rechtop staan?
Dat is wel het beste. Zo kan het vocht van de wond goed weglopen naar de opvangbeker. Hou de vacuümpomp dus altijd rechtop of verticaal.
Mag ik mij wassen?
De folie op de wond is waterdicht. Je kunt je wassen of douchen met het verband op de wond, maar let op dat het verband er niet af gaat. Als de folie vuil wordt, kun je die voorzichtig wassen met water en een zachte zeep. De vacuümpomp zelf mag NIET nat worden. Dit kun je voorkomen door het apparaat wat verder weg te zetten, bijvoorbeeld op een stoel of de wastafel. De slang en de folie mogen wel nat worden.
Moet ik tijdens de V.A.C.-therapie in het ziekenhuis blijven?
Nee, je hoeft niet in het ziekenhuis te blijven. De thuiszorg helpt je. Die is 24 uur bereikbaar in geval van problemen. Je krijgt deze zorg thuis. Daardoor hoef je tussendoor minder vaak voor controle naar het ziekenhuis.
Wat gebeurt er als het alarm van het systeem afgaat?
Op het apparaat kun je zien wat voor soort probleem het is. Meestal is het probleem makkelijk op te lossen. De wondconsulent en/of (thuiszorg)verpleegkundige legt je uit hoe dit moet.
Heeft het systeem een accu en hoe lang gaat die mee?
De vacuümpomp heeft een accu. Als deze helemaal is opgeladen kan de pomp ongeveer 8 uur zonder stroom. Dit verschilt een beetje per merk. Ons advies: laad de pomp in de avond en nacht op. Dat kan terwijl u op een stoel zit of in bed ligt. Overdag kunt u de pomp dan loskoppelen van de stekker. De oplaadtijd van een lege pomp is ongeveer 6 uur.
Alarmen
Wat te doen als het alarm van apparaat gaat?
Het V.A.C.-systeem laat met geluid en op een schermpje zien wat het probleem is. Vaak kun je het zelf oplossen.
| Soort alarm | Actie |
| De opvangbeker is vol | Dit alarm gaat af als de opvangbeker vol is. Haal dan de volle opvangbeker weg en vervangen deze door een nieuwe. Je thuiszorgverpleegkundige helpt je als je het zelf niet kunt. |
| Er is een lek | Het kan zijn dat u een fluitend geluid hoort. Dan gaat er lucht door de afdekfolie. Meestal moet er een nieuw stuk afdekfolie op het verband. Je thuiszorgverpleegkundige helpt je als je dit zelf niet kunt. |
| De batterij is bijna leeg | Deze melding krijg je 30 minuten voordat de accu helemaal leeg is. Sluit het systeem aan op het stopcontact en controleer of de stekker goed in de pomp zit. |
| Blokkeringsalarm | Controleer of beide klemmen openstaan en er nergens een knik in de slag zit. Als er een knik in zit, leg je de slang weer recht. |
| Therapie inactief | Als je de knop Therapy ON/OFF per ongeluk indrukt, gaat de pomp uit. Zet de pomp opnieuw aan en start de therapie opnieuw. Het systeem keert automatisch terug naar de juiste instellingen. |
| Systeemfout | Er is een technisch probleem. Schakel de pomp uit en aan. Helpt dit niet? Neem dan contact op met GD Medical Pharma (telefoonnummer: 040 – 303 10 99). |
Wanneer moet je contact opnemen?
Bel je thuiszorgverpleegkundige als dit gebeurt:
- je hebt koorts
- je hebt meer pijn aan de wond
- de zwelling in en om de wond neemt toe
- er komt meer vocht uit de wond, de kleur of dikte van het vocht verandert
- de huid rond de wond wordt roder
- de wond begint te stinken
- als de opvangbeker snel (binnen enkele minuten) volloopt met vers bloed. Stop in dat geval direct de pomp, druk de wond af en bel de dokter
- als de pomp meer dan 2 uur uitgeschakeld is geweest
- als het alarm blijft gaan en u het probleem niet zelf kunt oplossen
Als het nodig is, neemt de thuiszorg contact op met de wondconsulent/behandelend arts.
Tips voor dagelijks gebruik
- De afdekfolie is waterdicht. Je mag je gewoon wassen en douchen.
- Let hierbij wel op dat de behandelunit een elektrisch systeem is en niet nat mag worden.
- Het wondverband mag niet ondergedompeld worden.
- Als het wondverband vies wordt, kun je het voorzichtig schoonmaken met water en een milde zeep.
- Als de therapie aan/uit per ongeluk wordt ingedrukt en de behandelunit daardoor wordt uitgeschakeld, druk dan nog een keer op deze knop. Dan schakel je de behandelunit weer in. Het systeem keert dan terug naar de juiste instellingen en de behandeling gaat verder.
- Controleer regelmatig of het systeem is ingeschakeld, de therapie op ‘aan’ staat, alle klemmen open staan en of het wondverbandmateriaal is ingezakt.
- Probeer niet om de instellingen van de behandelunit te wijzigen of het wondverband zelf weg te halen of te verwisselen.
- Dek de behandelunit niet af met dekens of kussens.
- Zorg dat er geen vloeistoffen op de behandelunit worden gemorst. Het is een elektrisch apparaat is en het is niet waterdicht.
Wat te doen bij vragen of problemen?
Als er een probleem is, kun je altijd bellen naar de thuiszorg.
Vragen
Heb je na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan contact op met de polikliniek waar je onder behandeling bent.
- Polikliniek chirurgie 040 - 286 48 72
- Polikliniek plastische chirurgie 040 – 2864854
- Polikliniek orthopedie 040 – 2864864
